KONSTRUOWANIE GRY PLANSZOWEJ Z DZIECKIEM
Gra planszowa to idealne rozwiązanie dla całej rodziny. Dzięki niej można wspólnie i ciekawie spędzić czas wolny. Bez wątpienia jest to idealny sposób, by poprzez zabawę rozwijać u dzieci kompetencje matematyczne, które są potrzebne,
by w przyszłości lepiej radzić sobie z nauką w szkole podstawowej.
Wspólna gra z dzieckiem w gry planszowe może skutkować osiągnięciem wielu celów - podczas grania dziecko rozwija umiejętność m.in.:
- współdziałania z innymi graczami,
- czekania na swoją kolej np. podczas rundy, gdy wszyscy uczestnicy muszą wykonać swój ruch,
- prawidłowego przeliczania np. pól po których porusza się pionek,
- stosowania zasad gry fair play (wg obowiązujących lub ustalonych zasad),
- wygrywania i przegrywania,
- odczytywania informacji zakodowanych w symbolach (np. na planszy do gry),
Ponadto dziecko ćwiczy:
- koncentrację i skupienie uwagi,
- umiejętność poprawnego dodawania i odejmowania,
- spostrzegawczość np. potrafi szybko odczytać symbol ukryty na kostce do gry.
Istnieje również możliwość rozwijania przez dziecko np. wiedzy o świecie społeczno-przyrodniczym, gdy gra jest tematyczna.
Ciekawym pomysłem może okazać się skonstruowanie własnej gry planszowej. Jest to twórcze działanie, które angażować może całą rodzinę - przydadzą się bowiem różne umiejętności. Żeby przygotować grę należy m.in.:
- Wymyślić temat gry.
- Ustalić zasady (może być kilka wariantów – zależy od wieku graczy).
- Przygotować planszę do gry (rozmieszczenie pól, skrótów, symboli - kodowanie informacji itd.).
- Wykonać dodatki do gry (np. karty z pytaniami/zagadkami – jeśli konwencja gry ich wymaga).
- Skonstruować pionki do gry (np. z plasteliny, modeliny, można też wykorzystać zabawki – figurki, samochody, które są dostępne w domu).
Podczas wspólnej pracy nad grą uczymy dziecko nie tylko umiejętności logicznego myślenia, działania, obmyślania strategii, ale również słuchania i obdarzania uwagą drugiej osoby. Jest to możliwe wtedy, gdy my jako dorośli także słuchamy
i obdarzamy uwagą dziecko podczas wspólnej pracy.
Bez wątpienia głównym pomysłodawcą gry może być dziecko, jednak bardzo ważna rola należy do rodzica. Przyjmuje się, że pierwszą grę powinien stworzyć dorosły, a dziecko powinno mu pomagać.
Rodzic musi pokazać dziecku jak konstruować grę tematyczną (np. „Wyścigi pszczół na łące”), jak wymyślić logiczne zasady, jak stworzyć przemyślaną i możliwą do przejścia planszę do gry oraz jak grać fair play. Dzięki temu dziecko podpatruje
i uczy się, jak metodycznie działać.
Dziecko natomiast musi zrozumieć cel i sens gry planszowej np.:
- ściganie się do mety (pionków, które są przedstawicielami poszczególnych graczy),
- naprzemienność rzucania kostką, liczenia kropek, przesuwania pionka
o odpowiednią ilość pól do przodu (warto nauczyć dziecko zasady sprawdzania, czy inni nie pomylili się w liczeniu 😊) - sposób zakończenia gry, np. wyrzucenie takiej ilości oczek na kostce, ile oczek zostało do mety.
Wspólne przygotowanie gry planszowej w domu może być dobrym sposobem na stworzenie dla dziecka wyzwania – adekwatnego do jego możliwości. Gra planszowa, która będzie stawiała dziecku pewien poziom trudności do pokonania sprawi, że:
- u dziecka pojawi się chęć wygrania,
- dziecko z chęcią podejmie próbę pokonania tej trudności (żeby wygrać),
- dziecko będzie chciało wytrwać do końca rywalizacji,
- dziecko przeżyje sukces i satysfakcję z pokonanych trudności (jeśli wygra)
- dziecko nauczy się radzić sobie z porażką – wyciągnie wniosek, że warto się bardziej postarać, żeby osiągnąć sukces lub, że w niektórych grach zwycięstwo jest efektem szczęścia (sytuacją losową) - gdy zależy tylko i wyłącznie od efektów rzucania kostką do gry (jeśli przegra).
Gra planszowa to przykład opowiadania. Opowiadanie umieszczone jest na planszy, a celem jest przejście po wszystkich płytkach (wyścig pionków) na których ukryte są pułapki i premie (w zależności na którym polu zatrzyma się nasz pionek). Ważnym elementem w tworzeniu takiej gry są pionki, które przedstawiają postacie ścigające się po planszy.
Plansza powinna być przygotowana na dużym, najlepiej wytrzymałym arkuszu – zwiększa to możliwości dziecka do ekspresji twórczej, ułatwia rozwijanie sprawności manualnej dziecka oraz sprawia, że gra jest czytelna - na planszy umieszczamy
z dzieckiem serię kodów, które powinny być czytelne i zrozumiałe dla wszystkich graczy.
Kostka do gry – warto, by była na tyle duża, by dziecko nie zasłaniało sobie palcem kropek, które liczy. Układ kropek jest łatwy do zapamiętania, po krótkim czasie okaże się, że dziecko będzie odczytywało zapis kropek bez liczenia ich palcem.
Pionki do gry - mogą być wykonane samodzielnie - z zakrętek, masy solnej lub modeliny, można wykorzystać również małe figurki, zabawki. Nie ma ograniczeń 😊
Załącznik 1. Przykład gry – opowiadania wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej, E. Zielińskiej (do pobrania poniżej)
Życzę wielu ciekawych wyzwań i wspaniałej gry!
mgr Piotr Krochmal
Źródło:
- Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Dziecięca matematyka. Edukacja matematyczna dzieci w domu, w przedszkolu i szkole, WSiP, 1997.
